Iedereen wil gezonde voeding voor zijn of haar paard. Steeds vaker wordt graanvrije voeding aanbevolen. Maar wanneer is graanvrije voeding zinvol? Op welke gevaren moet je letten? Hoe kun je paarden met stofwisselingsproblemen gezond graanvrij voeren?
Mark Hilkens legt het uit: “In principe is het vrij eenvoudig: van oorsprong is het paard een dier van de steppe. Het rantsoen bestond daarom uit vezelrijke ruwvoeders. Niet het malse sappige weidegras, maar uitgegroeid, lang en stengelig gras. Het spijsverteringskanaal van paarden is daarop aangepast. Maar dat een paard gewend is geraakt aan weinig energierijk voedsel, betekent niet dat het per se slecht is als het paard graan of andere vruchten krijgt.”
Voer en locatie
Hilkens legt uit de voer afhankelijk is van locatie: “Paarden krijgen op verschillende plaatsen in de wereld verschillende voeding: een paard op IJsland wordt anders gevoerd dan een paard in Spanje. Die wereldwijde verschillen zijn echt groot. In Spanje krijgt een paard bijvoorbeeld royaal graan, weinig hooi en vaak nog suikerrijk johannesbrood. Het is daar droog en moeilijk om goed hooi te telen. Op IJsland moeten de paarden in de zomer met gras en mos doen.”
Suiker
Wat je ook voert, hou rekening met de hoeveelheid suiker, raadt Hilkens aan. “Het verstrekken van forse hoeveelheden suiker, tenzij het nodig is voor direct beschikbare energie voor hoge prestaties, belast de stofwisseling. Het verraderlijke aan graan is dat het veel zetmeel, dus koolhydraten bevat. Het lichaam zet dit om in (bloed)suiker en moet dan net als normale suiker verder verwerkt worden.”
Graanvrije muesli
“Vaak overschatten we de hoeveelheid arbeid die onze paarden verrichten. Spieren groeien alleen door een combinatie van training en voeding. Calorierijke voeding in combinatie met weinig arbeid zorgt dat paarden te dik worden. Welvaartszieken ontstaan door deze goedbedoelde rantsoenen in combinatie met te weinig trainingsarbeid; de stofwisseling raakt hierdoor verstoord. In het uiterste geval resulteert dit in ziektes zoals Cushing, EMS of voedingsgerelateerde hoefbevangenheid. Problemen ontstaan echter vaker stap voor stap. Een insulineresistentie komt vaak pas aan het licht als de specifieke vetbulten ontstaan. Welvaartsziekten ontstaan als gevolg van vele begunstigende factoren. Eén daarvan is een te royaal, koolhydraat- en daarmee suikerrijk rantsoen in combinatie met te weinig arbeid.”
Graanvrij voeren en toch voldoende energie
Maar hoe kun je graanvrij voeren en toch zorgen dat het paard voldoende energie heeft? Hilkens: “Dit kan nodig zijn bij bijvoorbeeld sportpaarden. In deze gevallen is het mogelijk om het rantsoen te verrijken met hoogwaardige olie. Paarden hebben weliswaar geen galblaas, maar kunnen door galsappen in het spijsverteringssysteem, olie tot op zekere hoogte zeer goed verteren. Hoogwaardige plantaardige olie – zoals lijnzaadolie – bevat omega-3-vetzuren. Dit vetzuur levert veel energie en werkt ontstekingsremmend. Een voldoende energierijk rantsoen is daarnaast ook belangrijk voor spieropbouw. Daarnaast is het aan te bevelen bij moeilijk op gewicht te houden oudere paarden.”
Koolhydraatarm kan de maag ontlasten
“Graanvrije voeding is ook goed voor paarden die stressgevoelig zijn. Het hoge vezelaandeel stimuleert het kauwen en daarmee de vorming van speeksel. Met speeksel doordrenkt voedsel is voor de maag makkelijker te verteren. Daarnaast buffert speeksel het agressieve maagzuur. Zo spaart graanvrije voeding met veel vezels de maag!”
Aminozuren zijn essentieel!
“Bij het omschakelen naar graanvrije voeding is het belangrijk te zorgen voor een rantsoen met voldoende aminozuren. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwit en daarom onontbeerlijk voor spieropbouw, onderhoud en spierherstel. Bovendien is hiervoor belangrijk welke aminozuren in welke verhouding in het rantsoen zitten. Essentiële aminozuren kan het paardenlichaam niet zelf maken en moeten via de voeding verstrekt worden. Dit kan als onderdeel van het krachtvoer of als aminozurensupplement.”
Marstall heeft een mooi havervrij product in het assortiment. Wil je er meer over weten of wil je het direct bestellen? Klik hier!
